Podział na lewicę i prawicę praktykowany jest niemal w każdym kraju demokratycznym. Choć świadomość istnienia takiego podziału jest powszechna, to historia jego powstania i różnice pomiędzy lewicą a prawicą nie są tak dobrze znane w społeczeństwie. Ba, wielu ludzi nie wie nawet, jakiego typu ma poglądy.
Jak pojawił się podział na lewicę oraz prawicę?
Podział na lewicę i prawicę liczy już ponad 200 lat. Wszystko zaczęło się pod sam koniec XVIII w., kiedy to we Francji miejsce miała wielka rewolucja polityczna. Przeciw sobie stanęli wtedy arystokraci oraz rewolucjoniści. Dwie strony zgromadziły się wtedy w Zgromadzeniu Prawodawczym. Arystokraci o konserwatywnych poglądach zasiedli po prawej stronie, a rewolucjoniści po lewej. W środku zaś wyznaczone miejsce dla ludzi o zrównoważonych poglądach politycznych. W takich właśnie okolicznościach zarysował się podział na lewicę i prawicę.
Czym różni się prawica od lewicy?
Zasadniczo różnice między lewicą a prawicą dotyczą wiary w skuteczność i zasadność pewnych działań. Politycy prawicowi za wartość nadrzędną uważają wolność, poszanowanie tradycji i własności politycznej. Tymczasem ludzie o lewicowych poglądach często odnoszą się do kwestii równości, poszanowania praw mniejszości oraz sprawiedliwości społecznej.
W krajach europejskich można wyróżnić bardziej lewicowe i bardziej prawicowe społeczeństwa. Jednocześnie obserwuje się też swego rodzaju cykle, polegające na tym, że władzę na zmianę obejmują partie lewicowe i prawicowe. Politolodzy zauważają jednak, że w Polsce od lat elektorat prawicowy jest znacznie większy niż lewicowy.
W co wierzą politycy prawicowi?
W aspekcie światopoglądowym politycy praw
icowi wierzą w wartość tradycji, patriotyzmu, tożsamości narodowej oraz religii. W przypadku spraw gospodarczych prawicowa doktryna zakłada zaś dążenie do rozwiązań wolnorynkowych i państwa minimum.
Skrajnie prawicowi politycy uważają, że państwo powinno zapewnić jedynie bezpieczeństwo, czyli funkcjonowanie Policji oraz wojska. Wszystkie pozostałe gałęzie gospodarki (w tym edukacja oraz służba zdrowia) powinny zaś być zagospodarowane przez podmioty prywatne. Jednocześnie państwo minimum oznacza najniższy poziom podatków z możliwych.
Jakie poglądy przyświecają lewicy?
Politycy lewicowi stoją w opozycji do tych prawicowych. Na każdą kwestię zapatrują się więc inaczej. Lewicowa doktryna pod względem światopoglądowym oznacza wykazanie się daleko idącą tolerancją wobec wierzeń każdego człowieka.
Lewicowe poglądy w sprawach gospodarczych opierają się o tzw. sprawiedliwość społeczną i państwo, które interweniuje i reguluje działania prywatnych podmiotów. Z jeden strony oznacza to równy dostęp np. do edukacji i służby zdrowia, z drugiej konieczność wprowadzania wyższych podatków.
Czy dzielenie poglądów na lewicowe i prawicowe jest rozsądne?
Podział na lewicę i prawicę miał sens podczas rewolucji francuskiej. Z upływem czasu stawał się coraz mniej zasadny, jednak utrzymano go do dziś. Podzielenie poglądów na lewicowe i prawicowe to bowiem doskonałe uproszczenie, które pomaga np. w prowadzeniu debaty publicznej.
Trzeba jednak zdawać sobie sprawę z tego, że współcześnie na taki podział poglądów należy spoglądać z ostrożnością. Obecnie, także w Polsce można spotkać np. partie określane mianem prawicowych, które głoszą idee lewicowe.